De rol van duurzame bouwmaterialen in het renovatieproces

Ongeveer 35% van het gebouwenbestand binnen de Europese Unie is meer dan 50 jaar oud. Tot wel 75% van de bestaande gebouwen kampt met energie-inefficiëntie. Kunnen we het onszelf veroorloven om voorbij te gaan aan de noodzaak om bestaande gebouwen te renoveren? Absoluut niet. Om er echter voor te zorgen dat renovatie een positief effect heeft op het milieu, is het noodzakelijk dat het wordt uitgevoerd volgens de beginselen van duurzame ontwikkeling, wat vooral inhoudt dat voor de uitvoering materialen moeten worden gebruikt die ervoor zorgen dat de renovatie een positief effect heeft op het milieu.

Waarom is renovatie één van de populairste trends in de bouw?

De Belgische bouwsector is zich terdege bewust van het belang en de impact die renovatie van gebouwen heeft op het milieu en de maatschappij. Precies hier ontstond één van de eerste grootschalige stadsrenovatieprojecten in Europa. Het project voor de modernisering van Gent heeft bewezen dat, met de steun van de bewoners, er bijna gelijktijdig vier delen van een kwart miljoen inwoners tellende stad met succes kunnen worden gerevitaliseerd.

Revitaliseren of slopen?

Het antwoord op deze vraag is helemaal niet zo voor de hand liggend, zoals de betrokkenen bij het wederopbouwproject van het treinstation van Kortrijk heel goed weten. Het neoklassieke gebouw uit 1839 is na de oorlog herbouwd en is nu onderwerp van veel discussie. Het gebouw, dat volledig gesloopt dreigt te worden, wordt verdedigd door een aantal groepen die vechten voor het behoud van zijn historische uiterlijk (bv. Europa Nostra).

Een groot probleem bij het revitaliseren van dit soort gebouwen is het behoud van de oorspronkelijke stijl, terwijl het gebruik van het gebouw vaak volledig moet worden veranderd en de energieprestaties drastisch moeten worden verbeterd.

Tegelijkertijd leidt het vervangen van gebouwen door nieuwe faciliteiten tot enorme milieukosten, alleen al als gevolg van het sloop- en bouwafvalverwijderingsproces.

Hoe duurzaam revitaliseren?

Renovatieprojecten gaan vooral over het combineren van hetgeen een faciliteit op dit moment te bieden heeft met de behoeften van de lokale gemeenschap en een verbouwing die, met behulp van ecologische materialen en technologieën, de koolstofvoetafdruk van de faciliteit vermindert.

Focussen op de behoeften van gebruikers en gemeenschappen

Renovatie moet de huidige en toekomstige behoeften van gebruikers en bedrijven veiligstellen. Zonder dit kan er geen sprake zijn van effectief ruimtebeheer. De 21e eeuw is geen plaats voor "verbrusseling" van de ruimte, maar voor de geplande ontwikkeling van de ruimte.

Gelukkig zien we in heel Europa steeds meer voorbeelden van succesvolle renovaties. Daartoe behoren de Weir Mill in Stockport (Verenigd Koninkrijk), Manufaktura in Łódź (Polen), de wederopbouw van de gedegradeerde omgeving van het treinstation van Ljubljana en de Scheldekaaien in Antwerpen.

Thermische renovatie en toepassing van ecologische materialen en processen

Gerevitaliseerde gebouwen, vaak historische gebouwen, voldoen niet aan de huidige normen voor thermo-modernisering.

In gebieden waar het vernieuwingsproces de mogelijkheid biedt om het geveluiterlijk te veranderen, kan worden overwogen om geprefabriceerde gevels toe te passen of het aandeel van de beglazing te vergroten. Als het oorspronkelijke ontwerp moet worden behouden, loont het de moeite om te kijken naar technologieën waarmee een getrouwe reconstructie van het oorspronkelijke geveluiterlijk mogelijk wordt, zoals aluminium vormen, legt Emmanuel Gregoire, Managing Director bij Aluprof Belgium NV, uit.

Bouwmaterialen die gerecycled kunnen worden

Hoewel men tijdens het moderniseringsproces vooral denkt aan hoe het gerenoveerde gebouw de volgende generatie gebruikers ten dienste zal staan, mag het ecologische aspect vanuit het oogpunt van toekomstige generaties niet uit het oog worden verloren. Bij duurzame ontwikkeling is het belangrijk om materialen in te zetten die in toekomstige stadia van renovatie of aanpassing geen problematisch afval vormen dat niet gerecycled kan worden.

Glas en aluminium zijn hierin uniek. Beide materialen kunnen onbeperkt worden gerecycled, zonder verlies van hun eigenschappen.

Emmanuel Gregoire benadrukt: Aluprof gebruikt in het productieproces momenteel gemiddeld 65% aluminiumschroot. Dit vermindert de koolstofvoetafdruk aanzienlijk, omdat bij de productie van gerecycled aluminium slechts 5% van de energie wordt gebruikt die nodig is voor de productie van primair aluminium.

Het door ons geïntroduceerde nieuwe merk Glassprof, gespecialiseerd in brandwerend glas, houdt in dat er een volgende natuurvriendelijke grondstof in de bouw wordt toegepast. Dit alles zodat we een betrouwbare partner vormen voor renovatieprojectenrenovatieprojecten in heel Europa, legt de expert uit.

Uitdagingen van duurzame renovatie

"Om echter ervoor te zorgen dat renovatie een positief effect heeft op het milieu, is het noodzakelijk dat deze wordt uitgevoerd volgens de beginselen van duurzame ontwikkeling, waarbij vooral gebruik wordt gemaakt van materialen die de positieve impact op het milieu bevorderen."renovatieEen goed uitgevoerde vernieuwing van een gebouw en de herintegratie ervan in de openbare ruimte houdt immers niet alleen in dat het gebouw wordt aangepast aan zijn nieuwe functies of dat het wordt vernieuwd, maar vaak ook dat het bijna volledig wordt verbouwd. Dit wordt echter op zo'n manier uitgevoerd dat de oorspronkelijke esthetiek en het ontwerp van het gebouw maximaal behouden blijven. In sommige gevallen (renovatierenovatie van historische gebouwen) is het behoud van het oorspronkelijke uiterlijk van het gebouw een prioriteit.

Het hele proces gaat gepaard met het idee om het afval dat ontstaat als gevolg van de verbouwing van de faciliteit te verminderen en de faciliteit tegelijkertijd de nieuwe energienormen te laten vervullen. De energiebehoefte en CO2-uitstoot worden zodanig aangepakt dat de faciliteit een minimale negatieve impact heeft op het milieu. Daarom is het noodzakelijk om materialen te gebruiken die de oorspronkelijke vorm van het gebouw behouden en tegelijkertijd de energieprestaties verbeteren.

Bij Aluprof hebben we al vaak voor zo'n uitdaging gestaan. De renovatievan de Norblin Factory in Warschau is hier een uitstekend voorbeeld van, zegt Emmanuel Gregoire. De 19e-eeuwse plateerfabriek is omgebouwd tot kantoor- en expositieruimte. Het was noodzakelijk om het historische karakter van het gebouw te behouden en tegelijkertijd de energieprestaties te verbeteren en moderne designelementen te introduceren die passen bij de huidige tijd. We hebben in het gebouw onder andere MB-SR50N HI+ gevels toegepast, met hoge thermische isolatiewaarden. Het resultaat is een BREEAM-gecertificeerd gebouw dat op esthetische wijze moderniteit combineert met de historische sfeer van de fabriek.

Norblin Factory, Warschau, Polen. Toegepaste systemen: MB-SR50N HI+

Op dit moment kan bij de renovatierenovatie van soortgelijke gebouwen geprofiteerd worden van het nieuwste Aluprof MB-MT50N SI gevelsysteem, dat de A+ energie-efficiëntieklasse voor passieve gebouwen heeft behaald en het prestigieuze certificaat van het Instituut voor Passieve Woningen (Passive House Institute) uit Darmstadt heeft ontvangen.

Let's Build a Better Future

Het revitaliseren van ruimtes en faciliteiten is een kans om gebruik te maken van de bestaande infrastructuur om verlaten faciliteiten nieuw leven in te blazen en om gebruikte faciliteiten die sociaal en ecologisch ineffectief zijn om te vormen tot moderne natuur- en mensvriendelijke plekken. Door duurzame bouwmaterialen in te zetten en het hele proces op de juiste manier te ontwerpen, kunnen spectaculaire resultaten worden behaald, waarvan voorbeelden te vinden zijn in België en in heel Europa.

Dit is een kans voor de bewoners en voor de hele planeet. Laten we het cultureel erfgoed en het milieu revitaliseren en er zorg voor dragen!

Artikel gesponsord door Aluprof

ALUPROF BELGIUM NV
TVA BE: 0631.791.484
BTW BE: 0631.791.484
Zeelsebaan 61, 9200 Dendermonde
+32 52 258 110
aluprof.com/nl